Hayatın çeşitli dönemlerinde kişiler, miras, evlilik veya yatırım gibi nedenlerle bir malın birden fazla kişiyle ortak sahibi olabilir. Ancak her zaman bu ortaklık sağlıklı şekilde yürümeyebilir. İşte bu gibi durumlarda, ortak mülkiyetin sona erdirilmesi için başvurulan hukuki yol ortaklığın giderilmesi davasıdır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?
Ortaklığın giderilmesi davası, bir malın birden fazla kişiye ait olması ve bu kişilerin artık bu mal üzerinde birlikte tasarruf edememesi durumunda açılan bir davadır. Bu dava ile amaç, mal üzerindeki ortaklığı sona erdirerek her bir ortağın bireysel hakkına kavuşmasını sağlamaktır.
Genellikle bu dava, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyeti şeklinde sahip olunan taşınmaz mallar (arsa, daire, tarla vs.) üzerinde gündeme gelir. Ortaklığın giderilmesi davası, özellikle miras kalan taşınmazlarda mirasçılar arasında sıkça görülmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Nasıl Açılır?
Bu dava, ortaklardan herhangi biri tarafından, diğer tüm ortaklar aleyhine Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Dava açılırken malın tapu bilgileri, pay oranları ve tarafların bilgileri sunulur.
Mahkeme öncelikle malın aynı şekilde bölünüp bölünemeyeceğini inceler. Eğer teknik olarak mümkünse ve değer kaybına yol açmayacaksa aynı taksim yapılır. Aksi halde, taşınmazın satışına karar verilerek satıştan elde edilen gelir, ortaklar arasında paylaştırılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer?
Davanın süresi birçok faktöre bağlıdır. Ancak ortalama olarak, keşif ve bilirkişi süreçleri dahil olmak üzere 1 ila 2 yıl arasında sonuçlanmaktadır. Taraflar arasında anlaşmazlık olması, bilirkişi raporlarına itiraz gibi nedenler süreyi uzatabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Satış Süreci
Mahkeme, taksim mümkün değilse malın satışına karar verir. Satış işlemi, İcra Müdürlüğü tarafından genellikle açık artırma usulüyle yapılır. Satıştan elde edilen bedel, tüm vergiler ve masraflar çıktıktan sonra, ortaklara payları oranında dağıtılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Sıkça Karşılaşılan Durumlar
Miras kalan taşınmazlarda anlaşmazlık: En sık görülen senaryo, kardeşler arasında miras kalan arsa veya evin paylaşımında yaşanır.
Hissedarların satmak istememesi: Ortaklardan biri satışı istemese dahi, diğer ortakların başvurusu ile dava açılabilir.
Dava sonucunda alıcı çıkmaması: Açık artırmada alıcı çıkmazsa, satış yenilenebilir veya bekleme süresi uygulanabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Açmadan Önce Ne Yapmalı?
Ortaklar arasında uzlaşma sağlanabiliyorsa, dava sürecine gerek kalmadan rızai taksim (anlaşmalı paylaşım) yapılabilir. Ancak uzlaşma sağlanamıyorsa, dava tek yoldur.
Bu tür davalar, hem hukuki hem de teknik yönü olan karmaşık süreçler içerdiğinden, alanında deneyimli bir avukatla çalışmak son derece önemlidir. Özellikle İstanbul Kadıköy bölgesinde hizmet veren Bahariye Hukuk, ortaklığın giderilmesi davalarında güçlü çözüm ortaklarından biridir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası Nedir, Şartları Nelerdir?
Ortaklığın giderilmesi davası, bir taşınmazın veya taşınır malın birden fazla kişi arasında paylı veya elbirliği mülkiyeti şeklinde ortak mülkiyette olması durumunda, ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla açılan davadır.
Şartları:
Mal üzerinde paylı veya elbirliği mülkiyetin bulunması,
Ortakların malın paylaşımı konusunda anlaşamaması,
Ortaklardan birinin ya da birkaçının bu davayı açmak istemesi yeterlidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Sonucu Ne Olur?
Aynen taksim mümkünse, mal paylaştırılır.
Aynen taksim mümkün değilse, mahkeme satışa karar verir ve satıştan elde edilen bedel ortaklara hisseleri oranında dağıtılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Hallerde Reddedilir?
Ortaklık bulunmuyorsa,
Davacı, ortaklardan biri değilse,
Mal, kamuya tahsisli ya da bölünmesi kanunen yasaklı ise,
Malın tamamı tek bir kişiye aitse (örneğin paylaşım sonrası),
Aynen taksimin mümkün olduğu halde satış talep ediliyorsa ve taksim uygun görülüyorsa.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kaç Celse Sürer?
Genellikle 2-4 celse arasında tamamlanabilir. Ancak keşif, bilirkişi ve itirazlar süreci uzatabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kaç Yıl Sürer?
Türkiye’de dava yoğunluğuna bağlı olarak ortalama 1-2 yıl arasında sürebilir. İtiraz, bilirkişi raporları, keşif süreci ve istinaf temyiz gibi faktörler süreyi uzatabilir.
Aynen Taksim Nasıl Yapılır?
Ortaklar arasında malın fiziken bölünmesi mümkünse (örneğin arsa), bilirkişi ile değer tespiti yapılır.
Her bir ortaktan razı olduğu payı alması sağlanır.
Mahkeme, teknik olarak eşit değerde bölünebilirliği onaylarsa aynen taksime karar verir.
Satış Nasıl Yapılır?
Mahkeme kararıyla taşınmaz satış memurluğuna gönderilir.
Satış genellikle açık artırma usulüyle yapılır.
Satış ilanı yapılır, belirlenen tarihte artırmaya geçilir.
En yüksek teklifi verene satılır ve bedel ortaklara dağıtılır.
Taşınmazın Değeri Hangi Tarihe Göre Hesaplanır?
Genellikle bilirkişi incelemesi ve keşif tarihi esas alınır. Ancak bazı durumlarda satış tarihi dikkate alınabilir.
Keşif Nasıl Yapılır?
Mahkemece tayin edilen bilirkişiler eşliğinde taşınmaz yerinde incelenir.
Bölünebilirliği, imar durumu, fiziksel özellikleri gibi detaylar tespit edilir.
Taraflar keşfe katılabilir.
İstinaf Sınırı Nedir?
2025 yılı itibarıyla 40,660 TL’nin üzerindeki kararlar için istinaf (bölge adliye mahkemesine itiraz) yolu açıktır. Bu sınır yıllara göre güncellenebilir.
Masrafları Kim Öder?
Davayı açan kişi ilk masrafları (harç, bilirkişi ücreti vs.) öder.
Dava sonunda masraflar genellikle taraflara hisseleri oranında paylaştırılır.
Avukata Gerek Var mı?
Zorunlu değildir ancak dava teknik detaylar içerdiğinden bir avukatla ilerlemek süreci hızlandırabilir ve hak kaybını önler.
Hisseli Tapuda Anlaşmazlık Olursa Ne Olur?
Ortaklar arasında malın paylaşımı konusunda anlaşma sağlanamazsa izale-i şuyu davası açılarak çözüm aranır.
Hisseli Tapuyu Ayırmak İçin Ne Yapmalı?
Taraflar anlaşırsa noterde veya kadastroda rızai taksim yapılabilir.
Anlaşma yoksa mahkemeye başvurulması gerekir.
Rızai Taksim Yapılmazsa Ne Olur?
Ortaklardan biri mahkemeye başvurarak ortaklığın giderilmesini (izale-i şuyu) talep eder.
Mirasçılardan Biri İcralık Olursa Ne Olur?
Hissesi üzerine haciz konulabilir.
Satış halinde alacaklı, bu kişinin payına düşen bedelden tahsilat yapabilir.
İzale-i Şuyu Davası Nedir, Nasıl İşler?
Aynı şekilde ortaklığın giderilmesi davasıdır.
İşleyiş:
Dava açılır.
Tapu kayıtları ve taraflar belirlenir.
Keşif ve bilirkişi incelemesi yapılır.
Taksim mümkün değilse satış kararı verilir.
Satış yapılır ve bedel hissedarlara ödenir.
İzale-i Şuyu Davasında Öncelik Kimin?
Ortaklardan birinin ön alım (şufa) hakkı yoktur.
Ancak paydaşlar ihaleye katılıp satın alabilir.
Açık Artırmaya Kimler Katılabilir?
Herkes katılabilir. Paydaşlar da dahil olmak üzere üçüncü kişiler artırmaya girebilir.
Satış Parası Ne Zaman Yatar?
Satış sonrası tahsilat yapılır.
Vergiler ve masraflar düşüldükten sonra kalan para pay oranında ilgililere ödenir (genellikle birkaç hafta sürer).
Alıcı Çıkmazsa Ne Olur?
Satış tekrarlanır.
Tekrar alıcı çıkmazsa mahkeme süreli bir bekleme kararı verebilir ya da malın kamuya devri gündeme gelebilir.
KDV’yi Kim Öder?
Taşınmaz satışı KDV’den muaftır (konut/arsa).
Ancak istisnai durumlar olabilir. İşyeri ya da ticari satışsa KDV doğabilir, genellikle alıcı öder.
Hissemi Satmak İstemiyorum, Ne Yapmalıyım?
Mahkeme kararı ile satış yapılırsa engel olunamaz.
Ancak açık artırmada kendi payını satın alarak tam mülkiyet kurulabilir.
Hissedarlardan Biri Satmak İstemezse Ne Olur?
Ortaklık devam ettirilemezse, diğer hissedarların rızası olmasa bile dava açılarak satış yapılabilir.
İzale-i Şuyu Davası Nasıl Engellenir?
Ortaklar arasında yazılı anlaşma (paylaşım sözleşmesi) yapılabilir.
Diğer hisselerin satın alınmasıyla tek kişiye geçiş sağlanabilir.
İzale-i Şuyu Davası Kaç Yıl Sürer?
Ortalama 1 ila 2 yıl sürebilir.
İtiraz, bilirkişi raporları, istinaf gibi süreçler uzatabilir.
Mirasın Mahkeme Yoluyla Satış İhalesi Nereden Yapılır?
İcra Dairesi veya Sulh Hukuk Mahkemesi aracılığıyla yapılır.
Genellikle taşınmazın bulunduğu yerdeki satış memurluğu sorumludur.
Ortaklığın Giderilmesi Davası İle İlgili Yargıtay Kararları
-
Paydaşlığın Giderilmesi Davalarında Taraf Teşkili
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu
Esas No: 2013/6-558
Karar No: 2014/382
Tarih: 19.03.2014
Özet: Ortaklığın giderilmesi davalarında tüm paydaşların davaya dahil edilmesi zorunludur. Paydaşlardan biri vefat etmişse, mirasçılarının da davaya katılması gerekmektedir. Aksi takdirde, karar tüm paydaşları etkileyeceğinden, eksik taraf teşkili nedeniyle hukuka aykırılık oluşur.
-
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Mecburi Dava Arkadaşlığı
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/15347
Karar No: 2018/9346
Tarih: 24.12.2018
Özet: Paydaşlığın giderilmesi davaları, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu mallarda, tüm paydaşları ilgilendiren ve sonuçları itibarıyla bağlayıcı olan davalardır. Bu nedenle tüm paydaşların davaya dahil edilmesi zorunludur.
-
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi
Esas No: 2014/19054
Karar No: 2016/1948
Tarih: 27.01.2016
Özet: Ortaklığın giderilmesi davasına konu taşınmaz üzerindeki yapı, ağaç gibi unsurların kime ait olduğu konusunda anlaşmazlık varsa, bu husus ayrı bir dava ile tespit edilmelidir. Bu durumda ilgili tespit davası, ortaklığın giderilmesi davasında bekletici mesele yapılır.
-
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Feragat
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/6396
Karar No: 2019/125
Tarih: 08.01.2019
Özet: Davacının ortaklığın giderilmesi davasından feragat etmesi durumunda, bu feragat beyanının davalı paydaşlar tarafından kabul edilmesi gerekir. Aksi halde feragat geçerli olmaz.
-
Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi ve Muhdesatın Durumu
Yargıtay 14. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/4870
Karar No: 2016/4870
Tarih: 08.01.2019
Özet: Taşınmaz satış yoluyla ortaklıktan çıkarılıyorsa, üzerindeki yapılar ve bütünleyici unsurlar da satışa dahil edilir. Eğer bu unsurlar belirli paydaşlara aitse, satış bedeli buna göre paylaştırılır. Yapıların değeri ayrıca hesaplanmalı ve hisselere yansıtılmalıdır.
Ortaklığın giderilmesi davası hakkında Yargıtay kararlarına Yargıtay’ın ilgili sayfasından ulaşabilirsiniz.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Hangi Avukata Başvurmalı?
Bu davalarda hem miras hukuku hem de gayrimenkul hukuku bilgisi gereklidir. Bu nedenle, bir miras avukatı ve aynı zamanda gayrimenkul avukatı olarak deneyime sahip bir hukukçu ile çalışmak önemlidir. Böylece süreci sorunsuz, zaman kaybı olmadan ve hak kaybına uğramadan yönetebilirsiniz.
Sonuç: Ortaklığın Giderilmesi Davası Hakkınızı Korur
Kimi zaman bir taşınmazı paylaşmak, ortak kullanmak veya satmak, taraflar arasında uzun süren sorunlara neden olabilir. Bu gibi durumlarda, ortaklığın giderilmesi davası, tarafların haklarını koruyarak net bir çözüm sunar.
Eğer siz de böyle bir durumla karşı karşıyaysanız, vakit kaybetmeden uzman bir avukata danışarak süreci başlatabilirsiniz.
Kimi zaman bir taşınmazı paylaşmak, ortak kullanmak veya satmak, taraflar arasında uzun süren ve yıpratıcı olabilen anlaşmazlıklara yol açabilir. Ortaklar arasında uzlaşma sağlanamaması durumunda, mülkiyetin nasıl kullanılacağı, satışın nasıl yapılacağı ya da hisselerin kime devredileceği gibi birçok konuda sorunlar ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda, hukukun sunduğu en net ve kalıcı çözüm yollarından biri olan ortaklığın giderilmesi davası, tarafların mülkiyet hakkını güvence altına alarak adil bir paylaşım sağlar.
Ortaklığın giderilmesi davası sayesinde hem mülkiyet üzerindeki belirsizlik ortadan kalkar hem de taraflar hak ettikleri paylarına kavuşur. Bu süreçte uzman desteği almak, hem zamandan tasarruf sağlar hem de hak kaybının önüne geçer. Özellikle miras kalan taşınmazlar, hisseli tapular ve aile içi anlaşmazlıklar söz konusu olduğunda, süreci doğru yönetmek büyük önem taşır.
Eğer siz de böyle bir durumla karşı karşıyaysanız, vakit kaybetmeden bu alanda uzman bir avukata danışarak süreci başlatabilirsiniz. Bahariye Hukuk olarak, İstanbul Kadıköy merkezli ofisimizde, miras ve gayrimenkul hukuku alanlarında uzman ekibimizle sizlere destek sunmaktan memnuniyet duyarız. Daha fazla bilgi almak, danışmanlık randevusu oluşturmak veya örnek dava süreçlerimizi incelemek isterseniz, Bahariye Hukuk İletişim Sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Ayrıca, ortaklığın giderilmesi davasına dair sıkça sorulan sorulara ve bilgilendirici videolara ulaşmak için Bahariye Hukuk YouTube Kanalı üzerinden bizi takip edebilirsiniz. Güncel hukuki gelişmelerden haberdar olmak ve daha fazla içerik için kanalımıza abone olmayı unutmayın.