Mirasta istihkak davası, miras paylaşımı tamamlandıktan sonra ya da tereke üzerindeki haklar belirlenirken bir kişinin hak etmediği hâlde miras mallarına el koyması, saklaması veya sahiplenmesi durumunda başvurulan en önemli hukuki yollardan biridir. Miras hukuku, adil paylaşım ve miras bırakanın iradesine sadık kalma ilkeleri üzerine kuruludur. Ancak pratikte her zaman bu kadar düzenli işlemez: Kimi zaman bir mirasçı diğerlerinden habersiz taşınmazı üzerine geçirir, kimi zaman vasiyetle bırakılan bir mal saklanır ya da paylaşım sırasında bilinçli olarak eksik bildirim yapılır. İşte bu noktada, hakkı ihlal edilen mirasçının başvurabileceği en etkili çözüm istihkak davasıdır.
Bu dava, bir anlamda “hak geri alma” mekanizmasıdır. Haksız şekilde edinilmiş, gizlenmiş veya üçüncü kişilerce sahiplenilmiş miras mallarının iadesini sağlar. Örneğin, kardeşlerden biri miras kalan taşınmazı kendi üzerine tescil ettirdiyse, diğer mirasçılar istihkak davası açarak bu taşınmazın miras payları oranında paylaştırılmasını talep edebilir. Aynı şekilde, bir mirasçı terekenin bir parçası olan nakit, ziynet eşyası veya banka hesabını gizlediyse, dava yoluyla bu varlıkların iadesi sağlanabilir.
İstihkak davası yalnızca maddi varlıkların geri alınmasıyla sınırlı değildir; aynı zamanda miras hakkının korunması ve mirasçılar arasındaki eşitlik ilkesinin sağlanması açısından da büyük önem taşır. Hukuken bu dava, mülkiyet hakkına dayanan güçlü bir talep niteliğindedir ve mahkeme kararıyla haksız şekilde edinilen mallar geri alınarak gerçek mirasçılara iade edilir.
Bu makalede, mirasta istihkak davasının hukuki temelinden dava açma şartlarına, sürecin nasıl işlediğinden Yargıtay kararları ışığında uygulamadaki sonuçlara kadar tüm detayları ele alacağız. Ayrıca, uygulamada sık yapılan hatalar, delil toplama yöntemleri ve hak kaybını önleyecek stratejik ipuçlarını da paylaşarak mirasçılar için kapsamlı bir rehber sunacağız. Çünkü mirasta adalet, yalnızca miras bırakanın son iradesine değil, aynı zamanda hak edilenin geri alınmasına da bağlıdır.
Sorunun Tanımı ve Haksız Edinim Halleri
Miras hukukunun en temel amacı, miras bırakanın iradesine uygun şekilde mirasın paylaşılmasını ve her mirasçının hakkı olan payı eksiksiz almasını sağlamaktır. Ancak uygulamada bu süreç çoğu zaman teorideki kadar sorunsuz ilerlemez. Özellikle mirasçılar arasındaki iletişim eksikliği, güven sorunları veya bilinçli kötü niyetli davranışlar, hak sahiplerinin miras paylarını alamamalarına neden olabilir. İşte mirasta istihkak davası, bu tip durumlarda devreye giren, hukukun en güçlü “geri alma” mekanizmalarından biridir.
İstihkak davasının konusu genellikle mirasçılardan biri veya üçüncü bir kişinin haksız olarak tereke mallarını zilyetliğine geçirmesi, bunları kendi malı gibi kullanması ya da diğer mirasçılardan gizlemesidir. Burada “haksız edinim” kavramı geniş bir anlam taşır ve yalnızca açık bir gasp veya hırsızlıkla sınırlı değildir. Hukuk, şu durumlarda da istihkak davası açılabileceğini kabul eder:
Paylaşım Öncesinde Miras Mallarının Sahiplenilmesi
Mirasın henüz resmî olarak paylaştırılmadığı durumlarda bir mirasçının tereke mallarını kendi adına tescil ettirmesi veya zilyetliğine geçirmesi en sık görülen istihkak nedenlerinden biridir. Örneğin, kardeşlerden birinin miras kalan taşınmazı hızlıca üzerine aldırması hâlinde, diğer mirasçılar bu taşınmazın kendi paylarına düşen kısmını geri almak için istihkak davası açabilir.
Miras Mallarının Gizlenmesi veya Saklanması
Bazı durumlarda tereke malları özellikle saklanır ya da diğer mirasçılardan habersiz tutulur. Örneğin, bir mirasçı evdeki ziynet eşyalarını veya nakit paraları gizlemişse ya da bir banka hesabını paylaşım dışında tutmuşsa bu davranış, istihkak davasının doğrudan konusudur.
Üçüncü Kişilere Devredilen Mallar
Mirasçının hakkı olmayan bir malı üçüncü kişiye devretmesi veya satması durumunda da istihkak davası açılabilir. Bu durumda dava yalnızca mirasçıya değil, malı devralan kişiye karşı da yöneltilebilir. Yargıtay, kötü niyetli üçüncü kişilerin de davada sorumluluğu olabileceğini kabul etmektedir.
Vasiyet veya Sözleşmeyle Belirtilen Hakkın İhlali
Miras bırakanın vasiyetinde belirli bir malın belirli bir kişiye bırakılmasına rağmen bu tasarruf yerine getirilmemişse, vasiyet lehdarı istihkak davası açarak hakkını talep edebilir.
📌 Örnek: Miras bırakanın bıraktığı gayrimenkulün tamamı bir mirasçı tarafından sahiplenildiğinde, diğer mirasçılar bu taşınmazın kendi payları oranında tapuya tescilini istihkak davası ile talep edebilirler.
Sonuç olarak, istihkak davası yalnızca fiziksel olarak bir malın geri alınmasıyla ilgili değildir. Aynı zamanda, mirasçının miras hakkına müdahale edildiğinde veya iradesi dışında miras malı başkasına geçtiğinde devreye giren etkili bir hukuki yoldur. Bu dava, hem mirasçılar arasındaki adaletin tesis edilmesini sağlar hem de miras bırakanın son iradesine saygı gösterilmesini teminat altına alır.
İstihkak Davasının Hukuki Temeli ve Dava Açma Şartları
Mirasta istihkak davası, köklerini doğrudan Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun miras hükümlerinden ve Türk Borçlar Kanunu’nun haksız zilyetlik, sebepsiz zenginleşme ve mülkiyet hakkına ilişkin düzenlemelerinden alır. Esas itibarıyla bu dava, bir malın gerçek hak sahibine iadesi ilkesine dayanır ve mülkiyet hakkının korunmasının en etkili yollarından biridir. Kanun koyucu, miras paylaşımı sırasında hak sahibi olmayan bir kişinin tereke mallarını sahiplenmesi durumunda, gerçek mirasçıya bu malların geri alınması için özel bir yol tanımıştır: istihkak davası.
Hukuki Dayanak: Mülkiyet Hakkı ve Haksız Zilyetlik
TMK’ya göre miras bırakanın ölümüyle birlikte tereke üzerindeki mülkiyet, yasal ya da atanmış mirasçılara geçer. Bu hak, malvarlığının tamamı için geçerlidir ve terekenin içeriğinde taşınır, taşınmaz, alacak, hak ve borçlar yer alır. Dolayısıyla mirasçı olmayan bir kişi veya miras hakkı olmayan bir paydaş, bu malları kendi adına geçirirse, haksız zilyet durumuna düşer. Haksız zilyetlikte ise malın iadesi için istihkak davası açılabilir.
Bu davanın temelinde, “mülkiyet hakkı sahibine iade edilir” ilkesi vardır. Yani tereke malı üzerinde hak sahibi olmayan herkes, bu malı elinde bulunduruyorsa iade etmekle yükümlüdür. Yargıtay uygulamasında da bu ilke defalarca vurgulanmış; “mirasçının, terekeye ait malları geri alma hakkı, mülkiyet hakkının doğal sonucudur” şeklinde içtihatlar oluşturulmuştur.
Dava Açma Hakkı: Kimler Başvurabilir?
İstihkak davasını açma hakkı, yalnızca mirasçılara tanınmış bir hak değildir. Aşağıdaki kişiler de bu davayı açabilir:
Yasal veya atanmış mirasçılar
Vasiyet alacaklıları (vasiyetnameyle belirli bir mal bırakılan kişiler)
Tereke üzerinde pay sahibi olan ortaklar
Tereke yöneticisi veya kayyım (atandıysa)
Ayrıca mirasçılar arasında pay oranı konusunda uyuşmazlık varsa, payı gasp edilen mirasçı da istihkak davası yoluna başvurabilir.
Dava Açma Süresi ve Zamanaşımı
İstihkak davası için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Ancak genel olarak 10 yıllık mülkiyet hakkına dayalı dava zamanaşımı uygulanır. Eğer dava, haksız fiil veya sebepsiz zenginleşmeye dayanıyorsa bu durumda süre daha kısa olabilir (genellikle 2 ila 5 yıl arasında). Bu nedenle miras mallarının haksız edinildiğinin öğrenilmesinden itibaren gecikmeden dava açmak, hak kaybını önlemek açısından büyük önem taşır.
📌 Önemli Not: Dava açma süresi, malın haksız olarak elde edildiğinin öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle mirasçının malı öğrendiği tarih ile mülkiyetin devredildiği tarih farklı olabilir.
İspat Yükü ve Deliller
İstihkak davasında ispat yükü davacıya aittir. Davacı, dava konusu malın terekeye ait olduğunu, kendisinin miras hakkı bulunduğunu ve davalının haksız şekilde bu mala sahip olduğunu ispatlamak zorundadır. İspat araçları şunlardır:
Tapu ve kadastro kayıtları
Banka kayıtları, hesap dökümleri
Vasiyetname, miras sözleşmesi veya mahkeme kararları
Tanık beyanları ve yazılı belgeler
Eşya veya malın tespitine yönelik bilirkişi raporları
Mahkeme, sunulan deliller ışığında malın terekeye ait olup olmadığını değerlendirir. Eğer terekeye ait olduğu ve davalının haksız şekilde elinde bulundurduğu sabit olursa, malın davacıya iadesine karar verilir.
Dava Süreci Adım Adım: Başvuru, Deliller, Yargılama ve Karar
Mirasta istihkak davası, teknik olarak bir mülkiyetin iadesi davasıdır. Ancak miras hukukunun kendine özgü yapısı nedeniyle süreç, klasik mülkiyet davalarından daha detaylı ve çok aşamalıdır. Davayı doğru bir şekilde yürütmek için her aşamanın dikkatle planlanması gerekir. Aşağıda adım adım dava sürecini bulabilirsiniz:
Hazırlık Aşaması: Hak ve Durum Tespiti
İstihkak davası açmadan önce en önemli adım, hangi malın terekeye ait olduğunu ve kim tarafından haksız olarak sahiplenildiğini tespit etmektir. Bunun için aşağıdaki ön hazırlıkların yapılması gerekir:
Terekeye ait taşınır veya taşınmazların listesi çıkarılmalı
Miras paylaşım belgeleri, veraset ilamı, vasiyetname veya miras sözleşmeleri incelenmeli
Tapu, banka hesapları, noter kayıtları ve diğer malvarlığı belgeleri temin edilmeli
Haksız edinim tarihi ve davalının bu mala nasıl sahip olduğu netleştirilmeli
Bu hazırlıklar, davanın sağlam delillerle açılmasını sağlar ve yargılamada avantaj kazandırır.
Dava Açılması: Yetkili ve Görevli Mahkeme
İstihkak davası, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Yetkili mahkeme ise dava konusu malın bulunduğu yer mahkemesidir. Örneğin dava konusu taşınmazsa, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
Dava dilekçesinde aşağıdaki hususlara yer verilmelidir:
Davacının miras hakkı ve tereke ile bağlantısı
Dava konusu malın açık tanımı
Davalının bu mala nasıl ve neden haksız şekilde sahip olduğu
Talep edilen sonuç: Malın aynen iadesi veya mümkün değilse bedelinin ödenmesi
📌 Önemli Not: Malın aynen iadesi mümkün değilse, örneğin satılmış veya tüketilmişse, mahkeme malın rayiç bedelinin ödenmesine karar verebilir.
Dava Sürecinde Delillerin Toplanması
İstihkak davasının en kritik aşaması delil sunumudur. Çünkü davacının, hem malın terekeye ait olduğunu hem de davalının bu malı haksız şekilde elinde bulundurduğunu ispatlaması gerekir. Deliller genellikle şu şekildedir:
Tapu kayıtları ve tescil belgeleri
Banka kayıtları, hesap dökümleri
Vasiyetname ve miras sözleşmeleri
Eşyanın varlığına dair fotoğraflar, faturalar, teslim belgeleri
Tanık beyanları ve bilirkişi raporları
Mahkeme, gerekli gördüğü takdirde tereke tespiti veya keşif işlemleri de yapabilir. Özellikle taşınmaz veya ziynet eşyaları gibi mallarda bilirkişi incelemesi önemli delil niteliğindedir.
Davalının Savunması ve İtirazları
Davalı taraf genellikle iki yönde savunma yapar:
Miras hakkı iddiası: Davalı, kendisinin de mirasçı olduğunu ve mal üzerinde hakkı bulunduğunu iddia edebilir.
Bağımsız mülkiyet savunması: Davalı, malın kendisine ait olduğunu veya miras bırakanla ilgisi olmadığını öne sürebilir.
Bu itirazlar, davacının delillerini daha güçlü sunmasını ve terekeye aitliği net bir şekilde ispat etmesini zorunlu kılar.
Yargılama Süreci ve Mahkeme Kararı
Yargılama süreci, tarafların delillerinin değerlendirilmesi ve bilirkişi raporlarının incelenmesiyle devam eder. Mahkeme, şu hususları tek tek değerlendirir:
Malın gerçekten terekeye ait olup olmadığı
Davalının haksız zilyet olup olmadığı
Davacının miras hakkı ve pay oranı
Tüm bu hususlar sabit olursa mahkeme, dava konusu malın aynı şekilde iadesine hükmeder. Mal aynen iade edilemiyorsa, davacı lehine bedel tazminatına karar verilir. Ayrıca dava süresince malın getirdiği gelir (örneğin kira veya faiz) de davacıya ödenebilir.
📌 Yargıtay Uygulaması: Yargıtay kararlarında, mirasta istihkak davalarında malın yalnızca fiziki iadesi değil, gelirlerinin ve kullanım bedellerinin de iadesi gerektiği defalarca vurgulanmıştır. Bu, davacının tam anlamıyla hak sahibi olmasını sağlar.
Kararın Uygulanması ve İcra Süreci
Mahkeme kararı kesinleştikten sonra malın iadesi için icra müdürlüğü aracılığıyla işlem yapılır. Eğer davalı iade hükmüne uymuyorsa, zorla teslim veya tahsil yoluna gidilir. Para alacakları için haciz işlemleri uygulanabilir.
Sonuç olarak, istihkak davası teknik olarak karmaşık olsa da doğru delillerle ve güçlü bir hukuki stratejiyle yürütüldüğünde mirasçının hakkının eksiksiz şekilde geri alınmasını sağlar. Bu nedenle dava sürecinin her aşamasında dikkatli olmak, özellikle ispat yükü ve zamanaşımı gibi kritik konuları göz ardı etmemek büyük önem taşır.
Yargıtay Kararları, Uygulama Örnekleri ve Sık Yapılan Hatalar
İstihkak davası, miras hukukunun en teknik ve uygulamada en çok tartışma yaratan dava türlerinden biridir. Çünkü çoğu zaman yalnızca bir mülkiyet iddiası değil, aynı zamanda miras hakkı, pay oranı, vasiyet hükümleri ve zilyetlik gibi medeni hukuk kavramları da tartışma konusu olur. Bu nedenle Yargıtay’ın içtihatları, bu davalarda nasıl bir yol izleneceğine dair en önemli rehberdir.
Yargıtay’ın İstihkak Davalarına Bakışı
Yargıtay kararlarında istihkak davalarına ilişkin en önemli ilke, “mirasçıların tereke üzerindeki haklarının üstünlüğü” ilkesidir. Bu ilke gereğince mirasçı olmayan kişilerin ya da hak sahibi olmayan mirasçıların tereke mallarını zilyetliğinde tutması kabul edilmez. Ayrıca Yargıtay, malı elinde bulunduran kişinin kötü niyetli olması hâlinde, yalnızca malın iadesine değil, kullanım gelirlerinin ve elde edilen kazançların da iadesine hükmedilmesi gerektiğini vurgular.
Emsal Yargıtay Kararları
📌 Yargıtay 8. HD, E.2020/3541, K.2021/2782:
Davacı, miras kalan taşınmazın kardeşi tarafından habersizce kendi adına tescil edildiğini ileri sürerek istihkak davası açmıştır. Mahkeme, davacının miras payını tespit etmiş ve taşınmazın payı oranında davacı adına tesciline karar vermiştir. Yargıtay, kararında “miras payı oranında tescil talebinin kabul edilmesinin mülkiyet hakkının doğal sonucu olduğunu” belirtmiştir.
📌 Yargıtay 1. HD, E.2019/6725, K.2020/1943:
Bir mirasçı, terekeye ait banka hesabını diğer mirasçılardan gizleyerek tüm parayı çekmiş ve kullanmıştır. Davacılar istihkak davası açarak hem paranın iadesini hem de kullanım süresince elde edilen faiz gelirlerini talep etmiştir. Yargıtay, malın iadesinin yanında “kullanım gelirlerinin de iadesine” karar verilmesi gerektiğini belirterek, davacıların talebini kabul etmiştir.
📌 Yargıtay 3. HD, E.2021/4189, K.2022/2176:
Davalı, miras kalan taşınmazı üçüncü kişiye satmış ve bedelini kendisine almıştır. Davacılar, istihkak davasıyla birlikte bedelin ödenmesini talep etmiştir. Yargıtay, “mal aynen iade edilemiyorsa bedelinin ödenmesi gerektiğini” vurgulayarak, davanın kabulüne karar vermiştir.
Bu kararlar göstermektedir ki istihkak davası yalnızca “mülkiyetin geri verilmesi” ile sınırlı değildir. Aynı zamanda malın ekonomik değerinin, gelirlerinin ve devredilmesi hâlinde satış bedelinin de talep edilebildiği çok yönlü bir hukuki mekanizmadır.
Uygulamada Sık Karşılaşılan Sorunlar ve Hatalar
İstihkak davası teoride açık görünse de uygulamada sıklıkla karmaşık hâle gelir. Bunun temel nedenleri, delil yetersizliği, dava stratejisinin yanlış kurulması veya zamanaşımı gibi kritik konuların gözden kaçırılmasıdır. İşte en yaygın hatalar ve bunlardan kaçınma yolları 👇🏻
Delil Eksikliği ve Terekeye Aitlik Sorunu
En yaygın hata, dava konusu malın gerçekten terekeye ait olduğunun ispat edilememesidir. Mahkeme, malın terekeye ait olduğunu açık ve kesin delillerle ortaya koyan belgeler arar. Tapu kayıtları, banka hesap dökümleri, fatura ve sözleşmeler gibi belgeler olmadan davanın reddi riski yüksektir.
✅ Çözüm: Dava öncesinde tüm belgeler eksiksiz toplanmalı, gerekirse mahkemeden tereke tespiti veya bilirkişi incelemesi talep edilmelidir.
Zamanaşımı Süresinin Kaçırılması
Her ne kadar istihkak davaları için özel bir zamanaşımı süresi bulunmasa da, mülkiyet hakkı ve sebepsiz zenginleşmeye ilişkin genel hükümler devreye girer. Genellikle 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır. Ancak malın haksız edinildiğinin öğrenildiği tarih ile dava açma tarihi arasındaki süre dikkatle hesaplanmalıdır.
✅ Çözüm: Haksız edinim öğrenildiği anda dava süreci başlatılmalı, aksi hâlde davalı taraf zamanaşımı itirazında bulunabilir.
Dava Konusunun Yanlış Belirlenmesi
Bazı davalarda mirasçılar yalnızca malın aynen iadesini talep eder, ancak mal çoktan satılmış veya devredilmiştir. Bu durumda dava reddedilebilir. Oysa hukuken bedel talebi de mümkündür.
✅ Çözüm: Dava dilekçesinde alternatifli talepler belirtilmelidir: Mal aynen iade edilemiyorsa bedelinin ödenmesi, gelirlerinin tahsili vb.
Hatalı Taraf Seçimi
Dava bazen yalnızca malı elinde bulunduran kişiye karşı açılır. Oysa mal üçüncü kişiye devredilmişse, o kişi de davada taraf olmalıdır. Yanlış taraf seçimi davanın reddine yol açabilir.
✅ Çözüm: Malın mevcut durumu ve devredildiği kişiler araştırılmalı, tüm taraflar davaya dahil edilmelidir.
Miras Payının Hesaplanmaması
İstihkak davası yalnızca mülkiyet hakkı değil, aynı zamanda miras payı üzerinden yürütülür. Bazı durumlarda davacılar, malın tamamı için hak iddia eder, ancak yalnızca payı oranında talepte bulunabilirler.
✅ Çözüm: Veraset ilamı ile miras payı netleştirilmeli, dava buna göre açılmalıdır.
Uygulama Açısından Stratejik Öneriler
🔎 Ön inceleme: Dava öncesinde malvarlığının detaylı incelemesi yapılmalı, tüm belgeler toplanmalıdır.
⚖️ Alternatif talepler: Sadece malın iadesi değil, bedel, gelir ve kazanç talepleri de dilekçeye dahil edilmelidir.
👨⚖️ Bilirkişi desteği: Özellikle taşınmaz değerlemeleri veya gelir hesaplamalarında bilirkişi raporu alınması davanın seyrini değiştirebilir.
📅 Zamanaşımı takibi: Haksız edinim öğrenildiği andan itibaren dava süreci geciktirilmeden başlatılmalıdır.
👩💼 Profesyonel yardım: Karmaşık dosyalarda bir miras hukuku avukatı desteği almak süreci hızlandırır ve hata riskini en aza indirir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Mirasta istihkak davası tam olarak neyi amaçlar?
Mirasta istihkak davası, bir kişinin hak sahibi olmadığı hâlde miras mallarını zilyetliğine geçirmesi, gizlemesi veya sahiplenmesi durumunda, gerçek mirasçının bu malları geri alabilmesi için başvurabileceği hukuki yoldur. Bu dava sayesinde mirasçılar, miras bırakanın malvarlığının kendi paylarına düşen kısmını iade ettirebilir. Örneğin kardeşlerden biri miras kalan taşınmazı kendi adına tescil ettirirse, diğer mirasçılar istihkak davası açarak paylarını geri alabilir.
Hangi durumlarda istihkak davası açılabilir?
İstihkak davası genellikle şu durumlarda açılır:
Bir mirasçının, diğerlerinin haberi olmadan tereke mallarını sahiplenmesi
Miras mallarının gizlenmesi veya eksik bildirilmesi
Üçüncü kişilere devredilen tereke mallarının geri alınması
Vasiyetle bırakılan malların mirasçılarca teslim edilmemesi
Bu hallerde dava açılarak mallar aynen iade edilebilir ya da mümkün değilse bedelleri talep edilebilir.
Davayı kimler açabilir?
Dava yalnızca yasal mirasçılar tarafından değil, aynı zamanda vasiyet alacaklıları, tereke yöneticileri, tereke üzerinde hak iddiası olan ortaklar veya üçüncü kişiler tarafından da açılabilir. Önemli olan kişinin tereke üzerinde doğrudan veya dolaylı bir menfaatinin veya hakkının bulunmasıdır.
Dava ne kadar sürede açılmalıdır? Zamanaşımı var mı?
İstihkak davası için özel bir zamanaşımı süresi bulunmaz. Ancak mülkiyet hakkına dayandığı için 10 yıllık genel zamanaşımı süresi uygulanır. Eğer dava sebepsiz zenginleşme ya da haksız fiile dayanıyorsa, bu süre daha kısa olabilir (2-5 yıl arası). En güvenli yol, haksız edinimin öğrenilmesinden sonra gecikmeden dava açmaktır.
Mal artık mevcut değilse ne olur?
Eğer dava konusu mal devredilmiş, tüketilmiş veya ortadan kalkmışsa, mahkeme bedel iadesine hükmeder. Ayrıca malın kullanımından elde edilen gelirler (örneğin kira, faiz veya satış kazancı) de davacıya ödenebilir. Yargıtay, kötü niyetli zilyetlerin sadece malı değil, ondan sağladıkları kazancı da iade etmeleri gerektiğini kabul etmektedir.
Üçüncü kişiye devredilen miras malları için istihkak davası açılabilir mi?
Evet. Mal üçüncü kişiye devredilmiş olsa dahi dava açılabilir. Üçüncü kişi malı iyi niyetli olarak edinmişse bazı durumlarda iade yükümlülüğünden muaf tutulabilir, ancak kötü niyetli üçüncü kişilere karşı hem malın iadesi hem de tazminat talep edilebilir. Yargıtay, “kötü niyetli devralan”ın davada taraf olması gerektiğini ve sorumluluk taşıyacağını açıkça belirtmiştir.
Davayı kazandığımda yalnızca malı mı geri alırım?
Hayır. Dava sonucunda yalnızca mal değil, aynı zamanda malın kullanımından elde edilen gelirler ve varsa kazançlar da talep edilebilir. Ayrıca mahkeme, malın aynen iadesi mümkün değilse rayiç değerinin ödenmesine karar verir. Bu durum özellikle taşınmazların satıldığı ya da paranın çekilip harcandığı durumlarda devreye girer.
Dava sırasında karşı tarafın savunmaları neler olabilir?
Davalı genellikle iki ana savunma yapar:
Miras hakkı savunması: Kendisi de mirasçı olduğunu ve mal üzerinde pay hakkı bulunduğunu iddia edebilir.
Bağımsız mülkiyet savunması: Malın terekeye ait olmadığını veya miras bırakanla ilgisi bulunmadığını ileri sürebilir.
Bu savunmalar karşısında davacının güçlü deliller sunması ve malın terekeye ait olduğunu kesin şekilde ispat etmesi gerekir.
Davanın süresi ne kadardır?
Davanın süresi; taraf sayısı, malın niteliği, delil durumu ve bilirkişi incelemelerine bağlı olarak değişir. Basit dosyalarda 6-12 ay içinde sonuç alınabilirken, karmaşık davalarda veya taşınmaz içeren uyuşmazlıklarda süreç 2 yıla kadar uzayabilir. Yargıtay aşamasına taşınan dosyalar daha da uzun sürebilir.
Profesyonel destek almadan istihkak davası açmak riskli midir?
Evet. Bu dava, miras hukuku, zilyetlik, mülkiyet ve delil hukukunun kesişim noktasında yer alır. Yanlış taraf seçimi, eksik delil, zamanaşımı süresinin kaçırılması veya yanlış taleple dava açılması gibi hatalar, davanın kaybedilmesine yol açabilir. Bu nedenle sürecin başından itibaren miras hukuku alanında deneyimli bir avukat ile çalışmak hak kaybı riskini ortadan kaldırır.
Sonuç
Mirasta istihkak davası, miras hukukunun en etkili hak arama yollarından biridir. Bu dava, mirasçının hakkı olmayan kişiler tarafından sahiplenilen, gizlenen veya devredilen miras mallarını geri alabilmesini sağlayarak hem mülkiyet hakkını hem de miras düzenini korur. Uygulamada en çok görülen durumlar arasında, mirasçıların diğer mirasçılardan habersiz tereke mallarını zilyetliğine geçirmesi, vasiyetle bırakılan malların teslim edilmemesi veya üçüncü kişilere devredilen varlıkların iade edilmemesi yer alır. Bu gibi hallerde istihkak davası, adaletin yeniden tesis edilmesini sağlayan en önemli hukuki mekanizmadır.
Miras paylaşımında yaşanan anlaşmazlıklar çoğu zaman yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda aile içi ilişkileri de derinden etkiler. Bu nedenle istihkak davası, sadece maddi hakların korunması açısından değil, miras bırakanın iradesine sadık kalınması ve mirasçıların hukuki güvenliğinin sağlanması açısından da kritik öneme sahiptir. Doğru yürütülen bir dava ile haksız şekilde el değiştiren mallar geri alınabilir, gelirleriyle birlikte iade ettirilebilir ve mirasçının hakkı olan pay eksiksiz biçimde teslim edilir.
Ancak unutulmamalıdır ki istihkak davaları, delil yükü, zamanaşımı süreleri, taraf teşkili ve taleplerin doğru formüle edilmesi açısından teknik bilgi gerektiren karmaşık davalardır. Küçük bir usul hatası veya eksik delil, davanın reddiyle sonuçlanabilir. Bu nedenle sürecin en başından itibaren miras hukuku alanında deneyimli bir miras avukatı ile çalışmak, hak kaybı yaşanmasının önüne geçmenin en etkili yoludur.
Bahariye Hukuk olarak, mirasta istihkak davalarında müvekkillerimizin haklarını en güçlü şekilde savunuyor, haksız şekilde el değiştirilen miras mallarının iadesi için tüm hukuki süreçleri titizlikle yürütüyoruz. Deneyimli İstanbul miras avukatı ve Kadıköy miras avukatı ekibimizle, terekeye ilişkin uyuşmazlıklarda mülkiyet hakkınızı korumak ve hak ettiğiniz payı eksiksiz şekilde almanızı sağlamak için yanınızdayız.
📞 Hukuki durumunuzu değerlendirmek ve süreci haklarınızı koruyarak yönetmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Hizmetlerimize ve bilgilendirici içeriklerimize ulaşmak için YouTube kanalımızı da ziyaret edebilirsiniz.
📍 Ofisimiz: Caferağa Mahallesi General Asım Gündüz Caddesi No:102/3 Kadıköy/İSTANBUL
📞 Telefon: 0533 558 68 87
🌐 Web: https://bahariyehukuk.com/
🗺️ Yol tarifi için tıklayın.