Bilişim Suçları Nedir? Türk Ceza Kanunu Kapsamında Ayrıntılı Rehber

Bilişim suçları, dijitalleşmenin hızla arttığı günümüzde hem bireyleri hem de kurumları yakından ilgilendiren en önemli hukuki konular arasında yer almaktadır. İnternetin yaygınlaşması, sosyal medyanın günlük yaşamın bir parçası haline gelmesi ve bankacılık işlemlerinin büyük ölçüde çevrimiçi yapılması, suç işleme yöntemlerini de değiştirmiştir. Artık sadece fiziki ortamda değil, sanal dünyada da güvenliği tehdit eden yeni suç tipleriyle karşılaşılmaktadır.

Sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi, banka kartı bilgilerinin kopyalanarak haksız kazanç sağlanması, kişisel verilerin izinsiz olarak toplanması ve paylaşılması gibi pek çok fiil bilişim suçları kapsamında değerlendirilmektedir. Bu suçlar sadece maddi zarara yol açmakla kalmaz; kişisel itibarın zedelenmesi, özel hayatın gizliliğinin ihlali ve toplumsal güvenin sarsılması gibi önemli sonuçlar da doğurur.

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bilişim suçları 243 ila 246. maddeler arasında özel olarak düzenlenmiştir. Ayrıca kişisel verilerin korunmasına ilişkin 135 ve devamı maddeler de bilişim suçlarıyla bağlantılı hükümler içerir. Böylece hem bireylerin hem de kurumların dijital ortamda maruz kalabileceği tehditler karşısında hukuki koruma sağlanmaktadır.

1. İçindekiler

   Toggle

   Bilişim Suçları Nedir?

1.1. Tanım

Bilişim suçları, bilgisayar, internet, akıllı cihazlar veya dijital ağ sistemleri aracılığıyla işlenen ve hukuki yaptırıma bağlanan fiiller olarak tanımlanır. Geleneksel suçların dijital ortama taşınmasıyla birlikte yeni bir boyut kazanmış, aynı zamanda tamamen sanal dünyaya özgü suç tipleri de ortaya çıkmıştır.

Bu suçlar; sosyal medya hesaplarının izinsiz ele geçirilmesi, çevrimiçi bankacılık dolandırıcılıkları, e-posta üzerinden yapılan kimlik avı saldırıları, sahte internet siteleri aracılığıyla kişisel verilerin toplanması gibi geniş bir yelpazeyi kapsar. Bilişim suçları yalnızca maddi zarara yol açmakla kalmaz; kişisel itibarın zedelenmesi, özel hayatın gizliliğinin ihlali ve hatta ulusal güvenlik riskleri doğurabilir.

Dolayısıyla, bilişim suçları günümüzde hem bireylerin hem de kurumların güvenliğini ilgilendiren, hukuk sisteminin en önemli konularından biri haline gelmiştir.

1.2. Yasal Dayanak

Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) doğrudan “bilişim suçu” ifadesi yer almasa da, bu suç türü 243 ila 246. maddeler arasında özel olarak düzenlenmiştir. İlgili maddelerde; bilişim sistemine izinsiz giriş, sistemin işleyişini engelleme, verileri bozma veya yok etme, banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması gibi suç tipleri tanımlanmıştır.

Bunun yanı sıra, TCK 135 ve devamı maddeleri kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, paylaşılması ve satılmasına ilişkin düzenlemeler içerir. Böylece bilişim suçları, yalnızca bilgisayar korsanlığı veya dolandırıcılık gibi teknik eylemlerle sınırlı kalmayıp, kişisel hak ve özgürlükleri ilgilendiren boyutlarıyla da ele alınmaktadır.

Ayrıca 5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” da bilişim suçlarıyla ilgili temel yasal dayanaklardan biridir. Bu kanun, internet içerik sağlayıcıları, yer sağlayıcılar ve erişim sağlayıcıların sorumluluklarını belirler, hukuka aykırı içeriklerin kaldırılmasına yönelik hükümler içerir.

Sonuç olarak, bilişim suçları hem Türk Ceza Kanunu hem de özel kanunlarla ayrıntılı şekilde düzenlenmiş; bireylerin, kurumların ve toplumun dijital ortamda korunmasına yönelik geniş bir hukuki çerçeve oluşturulmuştur.

2. Bilişim Suçlarının Türleri

2.1. Bilişim Sistemine Yetkisiz Erişim (TCK m.243)

Türk Ceza Kanunu’nun 243. maddesine göre bir bilişim sistemine hukuka aykırı şekilde giren veya girdikten sonra sistemde kalmaya devam eden kişi suç işlemiş olur. Burada önemli olan nokta, sisteme izin veya yetki olmadan giriş yapılmasıdır.

Örnek: Bir kişinin sosyal medya hesabının şifresini kırarak hesaba girmek, ya da bir şirketin bilgisayar ağına izinsiz bağlanmak.

Cezası: 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır. Eğer suç devlet kurumlarına veya kritik altyapılara karşı işlenirse ceza artırılır.

2.2. Sistemi Engelleme, Verileri Bozma veya Yok Etme (TCK m.244)

Bir bilişim sisteminin işleyişini engellemek, verileri bozmak, değiştirmek, silmek veya erişilemez hale getirmek suç kapsamındadır. Bu fiiller genellikle “siber saldırı” veya “hackleme” olarak bilinir.

Örnek: Bir bankanın online işlem sistemine saldırı düzenleyerek hizmeti durdurmak (DDoS saldırısı), bir kişinin bilgisayarındaki dosyaları silmek.

Cezası: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıdır. Eğer suç kamu kurumlarına ait sistemlere karşı işlenirse ceza daha da artar.

2.3. Banka ve Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK m.245)

Bu maddeye göre başkasına ait banka veya kredi kartını haksız menfaat elde etmek için kullanmak suçtur. Ayrıca sahte banka kartı üretmek veya başkasının kart bilgilerini izinsiz kopyalamak da bu kapsamda değerlendirilir.

Örnek: Başkasının kredi kartı bilgilerini kullanarak internetten alışveriş yapmak, ATM cihazına kart kopyalama aparatı yerleştirmek.

Cezası: 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.

2.4. Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık (TCK m.158/1-f)

Dolandırıcılığın bilişim sistemleri kullanılarak işlenmesi, nitelikli dolandırıcılık suçu sayılır. Burada amaç, aldatma yoluyla haksız kazanç sağlamaktır.

Örnek: Sahte e-ticaret sitesi açarak insanlardan para toplamak, e-posta yoluyla kimlik avı (phishing) saldırısı yapmak.

Cezası: 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır. Suçun örgütlü şekilde işlenmesi halinde ceza daha ağırdır.

2.5. Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Olarak Ele Geçirilmesi (TCK m.135-140)

Kişisel verilerin izinsiz olarak kaydedilmesi, paylaşılması, satılması veya başkalarının erişimine sunulması suçtur. Burada korunan değer, kişisel mahremiyet ve özel hayatın gizliliğidir.

Örnek: Telefon numaralarının, adres bilgilerinin veya kredi kartı bilgilerinin izinsiz olarak bir veri tabanında saklanması veya reklam amacıyla satılması.

Cezası: 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasıdır. Eğer bu fiiller kamu görevlileri tarafından işlenirse ceza daha da ağırdır.

3. Bilişim Suçlarının Günlük Hayattaki Örnekleri

Bilişim suçları, yalnızca teknik saldırılarla sınırlı değildir. Günlük yaşamda her bireyin başına gelebilecek pek çok fiil bu kapsama girmektedir. İşte en sık karşılaşılan örnekler:

3.1. Sosyal Medya Hesaplarının Çalınması

Facebook, Instagram, X (Twitter) veya TikTok gibi sosyal medya hesaplarının şifrelerinin kırılarak ele geçirilmesi en yaygın bilişim suçlarından biridir. Bu tür eylemler genellikle mağdurun itibarını zedeleme, kişisel verilerini ele geçirme veya dolandırıcılık amacıyla yapılmaktadır.

3.2. WhatsApp Yazışmalarının İzinsiz Okunması

Kişilerin özel yazışmalarının rızaları dışında okunması, kaydedilmesi veya başkalarıyla paylaşılması hem özel hayatın gizliliğini ihlal eder hem de bilişim suçu teşkil eder.

3.3. Online Bankacılık Üzerinden İzinsiz Para Transferi

Bankacılık işlemlerinin dijitalleşmesiyle birlikte en sık karşılaşılan bilişim suçlarından biri de internet bankacılığı yoluyla yapılan izinsiz para transferleridir. Mağdurların kullanıcı adı, şifre veya SMS onay kodları ele geçirilerek hesaplar boşaltılabilmektedir.

3.4. E-Devlet Şifresinin Ele Geçirilmesi

E-Devlet sistemi üzerinden kişisel verilere, sağlık bilgilerine veya resmi belgelere ulaşmak amacıyla şifrelerin çalınması da bilişim suçu sayılmaktadır. Bu eylem, hem bireysel mahremiyetin hem de kamu güvenliğinin ihlaline yol açar.

3.5. İnternetten Yapılan Tehdit ve Hakaret İçerikli Mesajlar

Sosyal medya veya e-posta üzerinden gönderilen tehdit, hakaret veya iftira içerikli mesajlar da bilişim suçları kapsamında değerlendirilir. Bu tür eylemler hem Türk Ceza Kanunu hem de 5651 sayılı Kanun kapsamında yaptırıma tabidir.

4. Bilişim Suçlarının Cezaları

Bilişim suçlarında uygulanan cezalar, işlenen fiilin niteliğine, suçun işlendiği yere ve mağdura göre değişiklik göstermektedir. Türk Ceza Kanunu’nda öngörülen yaptırımlar, adli para cezasından 10 yıla kadar hapis cezasına kadar uzanabilmektedir. Ayrıca suçun kamu kurumlarına, bankalara veya örgütlü şekilde işlenmesi halinde cezalar artırılmaktadır.

4.1. Hafif Bilişim Suçlarında Cezalar

Bilişim sistemine yetkisiz erişim gibi daha basit nitelikteki fiiller, genellikle 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Bu tür suçlarda çoğunlukla sanığın sabıkasız oluşu ve suçun mağdura doğrudan büyük zarar vermemesi dikkate alınarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) uygulanabilir.

4.2. Orta Düzey Bilişim Suçlarında Cezalar

Sistemi engelleme, verileri bozma, yok etme veya değiştirme gibi eylemler daha ağır sonuçlara yol açtığından 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür. Bu suçların kamu kurumlarına veya bankacılık sistemlerine karşı işlenmesi durumunda ceza artırılır.

4.3. Ağır Bilişim Suçlarında Cezalar

Banka ve kredi kartlarının kötüye kullanılması, bilişim yoluyla dolandırıcılık ve kişisel verilerin hukuka aykırı şekilde ele geçirilmesi gibi suçlar, daha ağır yaptırımlara sahiptir.

Banka veya kredi kartı dolandırıcılığı: 3 yıldan 6 yıla kadar hapis ve adli para cezası.

Bilişim yoluyla dolandırıcılık: 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezası.

Kişisel verilerin hukuka aykırı kaydedilmesi: 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası.

4.4. Ağırlaştırıcı Sebepler

Örgütlü olarak işlenmesi halinde cezalar artırılır.

Kamu kurumlarına ait bilişim sistemlerine karşı işlenmesi durumunda cezalar üst sınırdan uygulanır.

Birden fazla kişinin mağdur edilmesi halinde cezanın artırılması mümkündür.

5. Bilişim Suçlarında Şikayet Süreci

Bilişim suçuna maruz kalan kişilerin haklarını koruyabilmesi için doğru ve hızlı bir şekilde hareket etmesi gerekir. Türk Ceza Kanunu kapsamında bilişim suçları resen (kendiliğinden) soruşturulsa da, mağdurun sürece aktif şekilde katılması önemlidir. Şikayet süreci şu adımlardan oluşur:

5.1. Delillerin Toplanması

Bilişim suçlarında en kritik aşama delil toplamaktır. Çünkü dijital ortamda işlenen suçlar kolayca silinebilir veya değiştirilebilir. Bu nedenle mağdur, suç işlendiği anda:

Ekran görüntülerini almalı,

E-postaları veya mesajları kaydetmeli,

Banka dekontlarını ve işlem kayıtlarını saklamalıdır.

Delillerin resmi olarak geçerli olabilmesi için noter onayı veya bilirkişi incelemesi gibi yollarla da teyit edilmesi mümkündür.

5.2. Savcılığa Başvuru

Bilişim suçuna maruz kalan kişi, yaşadığı yerdeki Cumhuriyet Savcılığı’na dilekçe ile suç duyurusunda bulunabilir. Dilekçede:

Olayın ne zaman ve nasıl gerçekleştiği,

Suçun kim tarafından işlendiği (biliniyorsa),

Elde edilen deliller,
açıkça belirtilmelidir.

Savcılık, şikayet üzerine soruşturma başlatır ve dosyayı siber suçlarla ilgili birimlere yönlendirir.

5.3. Siber Suçlarla Mücadele Birimleri

Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma bünyesinde faaliyet gösteren Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı ve il birimleri, bilişim suçlarının tespitinde ve soruşturulmasında görev alır. Bu birimlere doğrudan başvuru yapılabileceği gibi, savcılık üzerinden de yönlendirme sağlanabilir.

Özellikle banka dolandırıcılığı, sosyal medya hesap hırsızlığı ve kişisel verilerin izinsiz paylaşılması gibi suçlarda bu birimler teknik inceleme yaparak delilleri toplar.

5.4. Avukat Desteği

Bilişim suçları, teknik bilgi gerektiren ve karmaşık süreçler içeren suçlardır. Bu nedenle, mağdurun bilişim hukuku alanında uzman bir avukattan destek alması büyük önem taşır. Avukat, hem şikayet dilekçesinin hazırlanmasında hem de soruşturma ve dava sürecinde hak kayıplarını önleyecek şekilde hukuki yardım sunar.

6. Bilişim Suçları ile Mücadelede Önlemler

Bilişim suçlarıyla mücadelede en etkili yöntem, suç işlendikten sonra değil, önceden alınacak tedbirlerle riskin en aza indirilmesidir. Hem bireylerin hem de kurumların dijital güvenliklerini artırmak için uygulayabilecekleri başlıca önlemler şunlardır:

6.1. Güçlü Şifreler Kullanmak

Kolay tahmin edilebilecek doğum tarihi, telefon numarası veya basit kombinasyonlardan oluşan şifreler yerine; büyük-küçük harf, rakam ve özel karakterlerden oluşan karmaşık şifreler kullanılmalıdır. Ayrıca aynı şifre birden fazla platformda kullanılmamalıdır.

6.2. İki Faktörlü Kimlik Doğrulama Açmak

Şifreye ek olarak SMS, e-posta veya mobil uygulama doğrulamasıyla giriş yapılmasını sağlayan iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA), hesapların ele geçirilme ihtimalini büyük ölçüde azaltır. Özellikle banka, e-devlet ve sosyal medya hesaplarında bu güvenlik yöntemi mutlaka aktif edilmelidir.

6.3. Şüpheli E-Posta ve Linklere Tıklamamak

Bilişim suçlarının en yaygın yöntemlerinden biri, kimlik avı (phishing) saldırılarıdır. Kullanıcıya sahte e-posta gönderilerek banka, kargo şirketi veya sosyal medya platformu gibi görünüm verilmekte ve kişisel bilgiler istenmektedir. Kullanıcıların bilinmeyen linklere tıklamaması ve ek dosyaları açmaması gerekir.

6.4. Antivirüs Yazılımlarını Güncel Tutmak

Bilgisayarlara veya mobil cihazlara zararlı yazılımlar bulaştırarak veri çalmak bilişim suçlarının yaygın yöntemlerinden biridir. Güncel antivirüs yazılımları, kötü amaçlı yazılımları tespit ederek cihazı korur. Ayrıca düzenli sistem güncellemeleri de güvenlik açıklarını kapatır.

6.5. Güvenilir Sitelerden Alışveriş Yapmak

Online alışveriş yapılırken güvenilirliği olmayan sitelerden uzak durulmalıdır. Site adresinin “https://” ile başlamasına dikkat edilmeli, sanal pos altyapısı güvenilir bankalara ait olan siteler tercih edilmelidir. Ayrıca ödeme sayfasında 3D Secure güvenlik sistemi kullanılmalıdır.

7. Yargıtay Kararlarından Örnekler

Bilişim suçlarının uygulamadaki yorumunu görmek açısından Yargıtay kararları son derece önemlidir. Bu kararlar, hem yerel mahkemeler için yol gösterici olmakta hem de benzer olaylarda uygulama birliğini sağlamaktadır. İşte bilişim suçlarına ilişkin bazı dikkat çekici Yargıtay içtihatları:

7.1. Yargıtay 8. Ceza Dairesi, E.2017/4563 K.2019/1121

Bu kararda, bir kişinin başka birinin Facebook hesabına şifresini kırarak izinsiz giriş yapması, TCK m.243 kapsamında “bilişim sistemine hukuka aykırı erişim” suçu olarak değerlendirilmiştir. Yargıtay, sosyal medya hesaplarının da “bilişim sistemi” tanımı içine girdiğini ve bu tür izinsiz erişimlerin suç oluşturduğunu açıkça vurgulamıştır.

7.2. Yargıtay 11. Ceza Dairesi, E.2018/2345 K.2020/765

Bu kararda, bir kişinin banka kartı bilgilerini kopyalaması ve bu verilerle haksız kazanç sağlaması, TCK m.245 kapsamında “banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması” suçu sayılmıştır. Yargıtay, kart bilgilerinin izinsiz elde edilmesinin dahi suçun oluşumu için yeterli olduğunu, mutlaka zararın gerçekleşmiş olmasının gerekmediğini belirtmiştir.

7.3. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E.2019/4786 K.2021/3214

Kararda, bir kişinin eski işyerine ait bilgisayar sistemine yetkisiz erişim sağlayarak ticari verileri silmesi, TCK m.244 kapsamında “sistemi engelleme, verileri bozma veya yok etme” suçu olarak kabul edilmiştir. Yargıtay, işten ayrılan çalışanların dahi önceki işyerlerinin bilişim sistemlerine erişme yetkilerinin bulunmadığını ve bu tür eylemlerin ağır yaptırımlara tabi olduğunu belirtmiştir.

Daha fazla örnek yargıtay kararlarına, yargıtay karar arama sayfasından ulaşabilirsiniz.

8. Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

8.1. Bilişim suçları şikayete tabi midir?

Bazı bilişim suçları şikayete tabidir, bazıları ise savcılık tarafından resen (kendiliğinden) soruşturulur. Örneğin kişisel verilerin ele geçirilmesi çoğunlukla şikayet üzerine soruşturulur.

8.2. Bilişim suçlarında zamanaşımı süresi ne kadardır?

Suçun türüne göre değişmekle birlikte, genellikle 8 yıldan 15 yıla kadar değişen zamanaşımı süreleri uygulanır.

8.3. Sosyal medya üzerinden hakaret bilişim suçu mudur?

Evet. Sosyal medya üzerinden yapılan hakaret, hem TCK kapsamında hakaret suçu hem de bilişim sistemi aracılığıyla işlendiği için bilişim suçu sayılabilir.

8.4. E-posta yoluyla gelen tehdit bilişim suçu sayılır mı?

Evet. Elektronik ortamda yapılan tehdit ve şantajlar bilişim suçları arasında değerlendirilir ve cezai yaptırıma tabidir.

8.5. İnternetten yasa dışı film veya dizi indirmek suç mudur?

Evet. Telif hakları ihlali kapsamına girer ve fikri mülkiyet hakkının ihlali nedeniyle cezai ve hukuki yaptırımlar uygulanabilir.

8.6. VPN kullanmak bilişim suçu mudur?

Hayır. VPN kullanmak tek başına suç değildir. Ancak VPN üzerinden suç teşkil eden eylemler yapılırsa cezai sorumluluk doğar.

8.7. Çocukların fotoğrafını izinsiz paylaşmak bilişim suçu mudur?

Evet. Özellikle çocuklara ait kişisel verilerin izinsiz paylaşılması, hem TCK m.135 kapsamında kişisel verilerin hukuka aykırı kullanımıdır hem de Çocuk Koruma Kanunu kapsamında ihlal teşkil eder.

8.8. Bilişim suçlarında hangi mahkeme görevlidir?

Bilişim suçları genellikle asliye ceza mahkemelerinde görülür. Ancak suçun niteliğine göre ağır ceza mahkemeleri de yetkili olabilir.

8.9. Yurt dışından işlenen bilişim suçları Türkiye’de cezalandırılır mı?

Evet. Eğer suçun mağduru Türkiye’de ise veya suç Türkiye’de sonuç doğuruyorsa, fail yurt dışında olsa bile Türk mahkemeleri yetkilidir.

8.10. Bilişim suçlarında maddi zararın giderilmesi mümkün mü?

Evet. Mağdurlar, ceza davasına ek olarak ayrıca tazminat davası açarak maddi ve manevi zararlarının giderilmesini talep edebilir.

Sonuç

Bilişim suçları, dijitalleşen dünyada hem bireyleri hem de kurumları doğrudan etkileyen en önemli ceza hukuku meselelerinden biridir. Türk Ceza Kanunu’nda özel olarak düzenlenen bu suçlar; kişisel verilerin izinsiz paylaşılmasından sosyal medya hesaplarının çalınmasına, banka kartı dolandırıcılıklarından çevrimiçi tehdit ve hakaretlere kadar geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Bu nedenle, hem bireylerin hem de şirketlerin dijital güvenliklerini artırmaları, gerekli önlemleri almaları ve farkındalıklarını geliştirmeleri kritik önem taşır.

Suç mağduru olan kişilerin vakit kaybetmeden delil toplaması, Cumhuriyet Savcılığı’na başvurması ve hukuki süreci etkin şekilde yönetebilmesi için ceza hukuku avukatı desteği alması gerekir. Özellikle teknik bilgi ve uzmanlık gerektiren bilişim suçlarında, alanında tecrübeli bir avukatın rehberliği mağduriyetin giderilmesinde büyük rol oynar.

Bahariye Hukuk olarak, ceza hukuku ve davaları alanında uzman kadromuzla, bilişim suçları başta olmak üzere tüm ceza davalarında müvekkillerimize profesyonel hukuki destek sağlamaktayız. Kadıköy ceza avukatı olarak görev yapan ekibimiz, mağdurların haklarını korumak ve süreci en etkin şekilde yürütmek için titizlikle çalışmaktadır.

Unutulmamalıdır ki, bilişim suçları yalnızca bireysel bir sorun değil; aynı zamanda toplumsal güveni ilgilendiren bir mesele olarak görülmelidir. Bu nedenle her bireyin bilinçli olması, hukuki haklarını bilmesi ve gerektiğinde uzman desteğine başvurması, dijital dünyada güvenliği sağlamanın en etkili yoludur.

📞 Hukuki durumunuzu değerlendirmek ve süreci haklarınızı koruyarak yönetmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Hizmetlerimize ve bilgilendirici içeriklerimize ulaşmak için YouTube kanalımızı da ziyaret edebilirsiniz.

📞 Hemen İletişime Geçin

📍 Ofisimiz: Caferağa Mahallesi General Asım Gündüz Caddesi No:102/3 Kadıköy/İSTANBUL
📞 Telefon: 0533 558 68 87
🌐 Web: https://bahariyehukuk.com/
🗺️ Yol tarifi için tıklayın.